Protestantse Gemeente Enschede

» Ontmoetingskerk » Organisatie » (Archief) Werkgroep Vernieuwbouwing

impressie impressie

Advies Pastoresteam en Cantor - Liturgische inrichting Advies Pastoresteam en Cantor - Liturgische inrichting Liturgie en Open Heiligheid - Advies van Pastoresteam en Cantor Achter bovenstaande link het advies van Pastoresteam en Cantor richting bouwcommisie m.b.t. de liturgische inrichting van de Ontmoetingskerk. Architect Leo Wevers heeft bij dit advies de volgende ontwerpen gemaakt.

Bouwvergunning aangevraagd Bouwvergunning aangevraagd Na een intensieve periode van veel overleg en nauwkeurige verdere uitwerking van de bouwplannen is onlangs officieel de vergunning voor de vernieuwbouwing van de Vredeskerk aangevraagd. Ter gelegenheid van deze aanvraag ging de webredactie van pgenschede.nl langs bij de bouwcommissie voor een gesprek. Interview met de (derde) bouwcommissie “… blij te kunnen melden dat de aanvraag voor de bouwvergunning is ingediend” Gebeurt er eigenlijk nog wel wat? Naar buiten toe is het misschien allemaal wat stil. Maar achter de schermen wordt juist enorm hard gewerkt. We spreken van ‘de bouwcommissie’ maar in feite zijn er binnen die commissie zelfs drie groepen aan het werk. Eén groep van zéér technisch en bouwkundig onderlegde mensen uit onze gemeente begeleidt het hele proces met vooral oog voor de vele bouwkundige en technische details van de vernieuwbouwing. Daarnaast is er een groep bezig met de meer grote lijnen. En er is een groep die, vanuit de kerkrentmeesters, met name naar de financiële kant van de zaak kijkt. En al die grote en kleine vragen worden natuurlijk besproken met de architect en de aannemer. We vergaderen elke tweede zaterdag. En zo komen we gestaag door zowel de grote als door de talloze kleine beslissingen heen. Wat is het belangrijkste resultaat van al jullie werk tot nu toe? We zijn blij te kunnen melden dat de aanvraag voor de bouwvergunning nu definitief de deur uit is. Om zo ver te komen moet je je plannen goed op papier hebben staan. En natuurlijk hebben we alvorens de vergunning in te dienen ook het nodige aan vooroverleg gepleegd om de plannen zo goed mogelijk op alle geldende voorwaarden en regelingen af te stemmen: wat mag niet, wat mag wel, wat moet? De verbouwing zal bijvoorbeeld helemaal gaan voldoen aan het ‘Bouwbesluit 2012’, waarin landelijke eisen zijn vastgelegd over veiligheid, (rolstoel)toegankelijkheid en dergelijke. Het gebouw wordt dus echt ‘bij de tijd’. Heeft dit alles gevolgen gehad voor de plannen? Het belangrijkste gevolg is misschien wel dat het oorspronkelijke plan om aan de singelzijde van de kerkzaal twee glazen deuren te plaatsen niet door gaat. Die deuren hadden te maken met de wens van de (kerkelijke) gemeente om vooral openheid uit te stralen. De eerlijkheid gebiedt te zeggen dat een deel van diezelfde kerkelijke gemeente precies die deuren nu juist níet zag zitten. Die groep vond de mensen van de Enschedese monumentencommissie aan hun zijde. Toen hebben we de deuren maar uit de plannen verwijderd. Onder de toren zal het gebouw wél nieuwe openheid uit gaan stralen. Waar nu de hoofdingang is komt dan de stilteruimte, met aan twee kanten glazen wanden en deuren. Overdag kunnen de oude houten deuren dus open blijven. Overigens blijft het ook mogelijk om de stilteruimte als in/uitgang te gebruiken. Bijvoorbeeld bij trouw- en rouw-vieringen zal dit heel stijlvol zijn. Heel open wordt ook de achterkant. Uiteindelijk hebben we gekozen voor een zeer transparante gevel. Bovendien komen daar meerdere ingangen, waarvan één met een lange hellingbaan met een hellingspercentage van slechts 5%. Welkom! – zo zal dit alles uitstralen. Gaandeweg zijn we natuurlijk ook allerlei details tegengekomen waar we in de eerste plannen helemaal niet aan hadden gedacht. Zo moet en zal er natuurlijk echt wat worden gedaan aan het plexiglas dat nu de ramen van de nevenruimtes ‘siert’. Mag de gemeente weer eens meekijken? Als bouwcommissie zijn we alleen maar enthousiaster geworden. En we komen dus heel graag vertellen. Het plan is om dat in de twee huidige kerken te doen tijdens het koffiedrinken na de kerkdienst, een keer voor en een keer na de zomer. Maar we willen ook luisteren. Vooral naar de ‘werkers’ in de kerk. Daarom zullen we op 3, 5 en 8 maart a.s. de toekomstige gebruikersgroepen uitnodigen om samen vanuit hun expertise nog een keer goed naar de plannen te kijken en mee te denken over de inrichting en het gebruik: Kan je hier op zondag goed op de kleinsten passen? Zie je het zitten om hier catechese te geven? Hoe ga je oefenen als cantorij? Denk je dat je zo handig kunt kosteren? Enz. Enz. We hebben ons ook voorgenomen om tijdens de bouw zeker een keer – en als het kan vaker - een Kijkdag te organiseren, waarop iedereen kan langs komen om de vorderingen te bekijken. Bovendien hebben we twee mensen bereid gevonden om regelmatig foto’s van de bouw te maken. Op de website van de PGE, via Facebook en natuurlijk via beamers in de kerkzaal zal iedereen dus van dag tot dag en van week tot week mee kunnen leven. Wanneer begint de bouw… en wanneer is het klaar? We zitten nog steeds op schema. Dat betekent dat een opening in de eerste helft van 2015 nog steeds een realistisch streven is. Maar bij zo’n groot project loop je natuurlijk altijd risico’s, die zo maar kunnen leiden tot een vertraging van een aantal maanden. Maar aan óns zal het niet liggen!

Liturgische inrichting vernieuwbouwde kerkzaal Liturgische inrichting vernieuwbouwde kerkzaal

Liturgische inrichting van de Stadskerk
In de Algemene Kerkenraad van oktober is aan het Pastoresteam gevraagd het voortouw te nemen in het ontwikkelen van een plan voor de liturgische inrichting van ons vernieuwbouwde gezamenlijke kerkgebouw. Graag nemen we die taak op ons. Maar even graag doen we daarbij ook een beroep op uw meedenken en meewerken.
We beginnen ondertussen niet bij ‘nul’. In 2011 maakten we als gemeente, op basis van een brede brainstormsessie, de keuze voor wat we toen noemden ‘Open Heiligheid’. Dat was zeg maar een eerste globale liturgische vertaling van de missie ‘geloven in Enschede’. Dat begrip ‘open heiligheid’ omschreven we als volgt:

‘Open Heiligheid’
Christelijke tradities als prediking, doop en avondmaal, zijn een deel van wat onder heiligheid kan worden verstaan. De open-heilige ruimte wil echter dienstbaar zijn aan een meer algemene behoefte aan heiligheid die meer en meer merkbaar wordt in onze hedendaagse samenleving. Denk aan de heiligheid van de Stille Mars of aan de heiligheid van gedenkplekken die spontaan ontstaan na grote of kleine drama’s. Denk aan de stilteruimte aan de buitenzijde van het Huis van Verhalen, waar een bonte mix uit de samenleving gebruik van maakt. De open-heilige ruimte is daarom uitdrukkelijk open en uitnodigend voor een „veelheid van vormen‟.
De open-heilige ruimte wil niet alleen gebruikt worden door de vaste gemeente, maar tevens door toevallig samengekomen groepen, die voor dát moment heilige ruimte zoeken die dienstbaar is aan hun eigen ritueel. Een op deze wijze open heilige ruimte stimuleert ook de vaste bewoners om zelf open te gaan, en actief naar buiten te treden. Én om omgekeerd om de klassieke rituelen die in deze heilige ruimte worden uitgevoerd zo toegankelijk mogelijk te maken voor degene die toevallig binnenkomt.
Openheid richting cultuur is tenslotte een belangrijke component van de zo verstane heiligheid. Denk daarbij niet alleen aan kunstexposities en uitvoeringen, maar ook aan het maatschappelijk debat. De kerkzaal is een podium voor het publiek debat “waar het visioen van naastenliefde en
solidariteit wordt geconfronteerd met buurt- en wereldpolitiek” (Huub Oosterhuis).
(zie het hoofdstuk ‘heilige ruimte’ in de notitie van de eerste bouwcommissie in 2011 - www.pgenschede.nl/centralevierplaatspge).

Samen ‘open heiligheid’ invullen
Op basis van bovenstaande gedachten is de keuze voor de architect gemaakt. En op basis van deze gedachten heeft architect Leo Wevers zijn algemene ontwerp gemaakt. Nu gaat het er – naast overigens andere deeltrajecten - om deze hoofdlijn concreet samen richting de concrete liturgie in te gaan vullen. Als Pastoresteam willen we u uitnodigen om mee te denken. Om er wat systeem in aan te brengen splitsen we dit meedenken allereerst in drie delen op:

1. Associatieve verkenning – wat roept bovenstaande beschrijving van het begrip ‘open heiligheid’ bij u aan beelden en gevoelens op.
‘Open Heiligheid’ staat voor een bepaalde sfeer en uitstraling. We willen u vragen uw beelden hierbij onder woorden te brengen. Wat zijn woorden, beelden, klanken, kleuren die bij u boven komen die de sfeer van een open-heilige ruimte kunnen beschrijven? Laat uw fantasie eens de vrije loop. Beter nog: ga er tijdens de koffie eens het gesprek met anderen over aan.
Als Pastoresteam zullen deze associaties gebruiken om op zoek te gaan naar hoofdlijnen in ons denken over liturgische invulling van de ruimte.

2. Voorbeelden
Kent u voorbeelden van kerkgebouwen die volgens u zo’n open-heilige uitstraling hebben. Dan stellen we het bijzonder op prijs wanneer u dit aan ons doorgeeft. Dat kan dan mogelijk leiden tot één of meer boeiende excursies. In die excursies kunnen we indrukken op doen. Maar zullen we vast ook allerhande praktische tips ontvangen die zullen bijdragen aan een soepel en vruchtbaar proces van liturgische inrichting.

3. Tips voor details
In de liturgische inrichting gaat het om grote lijnen én om kleine details. Ze hangen samen. Als Pastoresteam zijn we zeer geïnteresseerd in allerlei suggesties voor en gedachten over álle onderdelen die een rol kunnen spelen in de liturgische inrichting. Mogelijk heeft u suggesties richting avondmaal en doop. Maar denk ook aan de wijze waarop we in het kerkgebouw de overledenen kunnen gedenken. Iemand kwam met de suggestie om m.b.v. een neerwaarts-gerichte beamer stoelopstellingen op de vloer te kunnen projecteren. Denk nuchter, denk creatief, denk breed! Samen dragen we heel veel van dit soort concrete ervaring en creativiteit bij ons. Het Pastoresteam verzamelt en bundelt het met liefde. Alles draagt bij.

Om u wéér een vergadering te besparen doen we de aftrap van dit proces schriftelijk. Maar daarom niet minder serieus! Uw reactie kunt u via mail of brief aan ons kwijt, via de bekende adressen. Natuurlijk zijn wij ook aanspreekbaar. En waar het zinvol is zullen wij gaandeweg van harte de mondelinge dialoog zoeken.
Vooreerst zien wij met genoegen uw eerste reacties tegemoet!
Vriendelijk groetend, uw Pastoresteam

Van Vredeskerk tot Stadskerk - Eerste Schetsen Van Vredeskerk tot Stadskerk - Eerste Schetsen

Tijdens een 'Open Dag' op zaterdag 16 maart 2013 werden de voorlopige bouwplannen gepresenteerd van het project 'Van Vredeskerk tot Stadskerk'.

Zonder verdere toelichting hier de schetsen welke tijdens de Open Dag werden gepresenteerd.

Zie dit album

'Hoogtij' over de vernieuwbouwing van de Stadskerk 'Hoogtij' over de vernieuwbouwing van de Stadskerk

Nu de voorstellen concreter worden vindt het vernieuwbouwproject 'van Vredeskerk naar Stadskerk' meer en meer aandacht in de lokale en regionale pers:

Ontwerp Leo Wevers Ontwerp Leo Wevers

Ontwerp van Leo Wevers van architectenbureau Vlaardingerbroek & Wevers

Leo heeft open heiligheid vertaald in het gedeeltelijk open maken van de gevel aan de Varviksingel. Twee ramen lopen door tot aan het maaiveld, zo ontstaat meer contact met de buitenwereld en omgekeerd. Het door laten lopen van de ramen is ook aan het binnenterrein uitgevoerd en dit worden deuren die toegang geven tot de nieuwe ontmoetingsruimte die in de oksel ligt tussen de kerkzaal en het bijgebouw. De nieuwe ruimte met een glazen pui en allerlei voorzieningen (keuken, garderobe, toiletten en berging) is ook met glas verbonden aan de bestaande gebouwen. De vloer van het nieuwe gedeelte is op gelijke hoogte als de kerkzaal, waardoor de ruimte als het ware bij de kerkzaal kan worden aangetrokken. In de ruimte is plaats voor zo'n 200 mensen. De vloer in de kerkzaal is waterpas gemaakt en loopt niet meer af naar voren. Om meer geborgenheid te hebben is de opstelling (met stoelen) een kwartslag gedraaid en passen 350 mensen in de kerkzaal. Het bestaande bijgebouw is licht aangepast en biedt verschillende ruimtes voor vergaderingen en opvang van kinderen en jeugd op de zondag. Een stilteruimte is te vinden in de huidige hoofdingang die ook door de week toegankelijk zal zijn.

Volledige presentatie ontwerp van Leo Wevers.

Ontwerp Ruben ten Harmsel Ontwerp Ruben ten Harmsel

Ontwerp van Ruben ten Harmsel van 4D architecten

Ruben heeft open heiligheid vertaald in het open maken van vier gevels van de kerk. Vier kenmerkende gevels zijn voorzien van glas om de stad kennis te laten maken met de kerk en omgekeerd. Het betreft hier de gevel van het kerkelijk bureau, de gevel naast de toren waar het orgel is, de gevel aan het eind van het bijgebouw en de toegangsgevel aan het nog nieuw te bouwen deel op de parkeerplaats. De kerkzaal blijft bijna gelijk, alleen moet een nieuwe plek gevonden worden voor het orgel. In het kerkelijk bureau komt een stiltecentrum dat vrijelijk toegankelijk is, ook door de week. De grootste veranderingen vinden plaats in het bijgebouw waar een grote ontmoetingsruimte wordt gerealiseerd voor 200 mensen door muren weg te halen. De nieuwe aanbouw samen met de zolder van het bestaande deel biedt dan plek voor vergaderruimte, opvang voor kinderen, jeugd, toiletten, keuken en berging. De jeugd heeft in dit geval een eigen honk met aparte toegang van buitenaf boven het bestaande podium.

Volledige presentatie ontwerp van Ruben ten Harmsel.

Presentatie Bouwcommissie Presentatie Bouwcommissie

Ontwerpen nieuwe Stadskerk

Op donderdag 26 april 2012 is er een stedelijke bijeenkomst gehouden, waarop kennis genomen kon worden van de ontwerpen voor de nieuwe Stadskerk.

Hier treft u de samenvatting door de bouwcommissie van de eerste schetsen van de vernieuwbouwde stadskerk aan.

Volledige presentatie ontwerp Leo Wevers.
Volledige presentatie ontwerp Ruben ten Harmsel.

Rapportage Werkgroep Vernieuwbouwing kerkgebouw Rapportage Werkgroep Vernieuwbouwing kerkgebouw Op donderdag 19 mei 2011 heeft de Werkgroep Vernieuwbouwing kerkgebouw een eerste rapportage over het gezamenlijke kerkgebouw van de Protestantse Gemeente Enschede aangeboden aan de Algemene Kerkenraad: Centrale Vierplaats PGE

'Heilige Ruimte' 'Heilige Ruimte'

Over de samenhang tussen liturgie en inrichting van de ruimte

Een kerkzaal is méér dan alleen een verzameling van praktische criteria. Bij elke ruimte waar mensen elkaar ontmoeten zijn sfeer en uitstraling van belang. Bij de inrichting van een kerkzaal komt daar ook nog het liturgisch aspect bij.

Verslag van een inhoudelijke terreinverkenning binnen de stedelijke werkgroep die bezig is met het opstellen van een pakket van eisen voor het gezamenlijk kerkgebouw.

lees meer »

Taizéviering
datum en tijdstip 24-09-2023 om 16:30 uur
meer details