Protestantse Gemeente Enschede

» Ontmoetingskerk » Kerkgebouw

Details ramen kerkzaal Details ramen kerkzaal Signatuur Een aantal gebrandschilderde vensters uit de scheppingsserie bevat een signatuur van de maker. Dag één Dag twee Dag twee bevat als enige van de scheppingsramen ook een titel. Dag zes Monogram Een monogram is een symbool, opgebouwd uit twee of meer letters en/of andere grafische symbolen, om zodoende een soort logo of herkenbaar symbool te maken. In tegenstelling tot een logo, dat er steeds hetzelfde uitziet, kan een monogram steeds in andere vorm optreden (zolang de letters herkenbaar zijn). Bekende monogrammen uit de Christelijke traditie zijn: Het Chi-Rho of Christus-monogram Het Christusmonogram, ook wel Christogram of chi-rho genoemd, behoort – naast het kruis en het ichthussymbool (de vis) – tot de belangrijkste symbolen om Jezus Christus mee aan te duiden (vooral in de late oudheid). Het is een verwijzing naar het oudere zonnerad. Het is een afkorting van de Griekse naam ΧΡΙΣΤΟΣ (Christus), waarbij de eerste twee letters, Χ (Chi) en Ρ (Rho), tot een monogram gevormd zijn. Volgens een andere traditie gaat het om de Griekse equivalenten van de beginletters van het Latijnse Christus Rex (Christus (is) Koning). Het monogram wordt vaak begeleid door de letters alfa en omega, ontleend aan Openbaring 22:13. Vooral in protestantse kringen – maar niet alleen daar – wordt het Christusmonogram veel gebruikt als decoratie op omslagen van bijbels, liturgie- en liederenboeken, e.d. Tip: Het Christusmonogram staat in Unicode onder nummer 2627 (hexadecimaal). IHS IHS is een monogram dat geregeld gebruikt wordt op katholieke voorwerpen. Dit monogram kwam op in de hoge middeleeuwen. IHS vindt men bijvoorbeeld terug op kerkgevels, biechtstoelen, bidprentjes, kazuifels en altaardwalen. Het monogram IHS is de weergave van de eerste drie letters van Jezus in Griekse hoofdletters (ΙΗΣΟΣ): Iota, Eta en Sigma. Dit wordt ook geschreven als IHC. De hoofdletter S wordt in het Grieks oorspronkelijk als Σ geschreven. In de late oudheid en gedurende de vroege middeleeuwen werd dit geschreven als een C. Vanaf de latere middeleeuwen (circa. 14de eeuw) werd de S gebruikt, steeds als weergave van de sigma (Σ). De H bleef echter H, ook al gaat het eigenlijk om een E. Omdat niet iedereen besefte dat het oorspronkelijk Griekse letters zijn en dat de letter H in het Grieks een E is, bleek het monogram raadselachtig geworden. Dit was waarschijnlijk de aanleiding voor het bedenken van andere verklaringen waarbij het monogram een afkorting werd voor een Latijnse zinsnede. De meest gangbare varianten hiervan zijn: - Iesus hominum salvator (Jezus de redder der mensen). - In hoc signo (In dit teken (zult gij overwinnen)), als verwijzing naar de droom die de Romeinse keizer Constantijn de Grote gehad zou hebben. Het monogram wordt veel gebruikt als logo door de katholieke orde der jezuïeten, sinds de stichter van de orde, Ignatius van Loyola, het als zijn zegelmerk koos. Zij gaven er ook enkele nieuwe betekenissen aan: - Iesum habemus socium (Wij hebben Jezus als metgezel); - Iesu humilitas societas (De geringe sociëteit van Jezus).[2] Hiertegenover staan enkele spottende interpretaties: - Iesuitae habent satis (De jezuïeten hebben genoeg); - Iesuitae hominum seductores (De jezuïeten [zijn] verleiders van mensen). Het 'Karelmonogram' (Karel de Grote) Het 'onderdeel' in het midden omvat de klinkers A, O en U. Zo bevat dit monogram de volledige naam KAROLUS Evangelistensymbolen Sinds de derde eeuw worden de evangelisten aangeduid met vier symbolische wezens: Matteüs wordt afgebeeld als gevleugelde mens (ook wel engel) Markus als gevleugelde leeuw Lukas als gevleugeld rund Johannes als gevleugelde adelaar of arend De herkomst van die vier wezens gaat terug op oude oosterse mythen; daarin fungeren zij als bewakers van de vier zuilen waarop de wereld is gegrondvest. Zo komen ze ook in de bijbel terecht, zowel in het Oude als in het Nieuwe Testament. Bij de profeet Ezechiël begeleiden ze de Godsverschijning. Ezechiel 1, 4-6.10.13-14.22 4 Dit is wat ik zag: een stormwind, komend uit het noorden, een grote gloeiende wolkenmassa, een vuur van bliksemflitsen. Daar middenin zag ik iets dat glansde als wit goud. 5 In het midden van het vuur zag ik iets dat leek op een viertal wezens. Zo zagen ze eruit: ze leken op mensen 6 maar ze hadden elk vier gezichten en vier vleugels. 10 Hun gezichten leken van voren op het gezicht van een mens en van rechts op de muil van een leeuw, van links op de kop van een stier en van achteren op de bek van een adelaar. 13 Ze leken op iets dat eruitzag als brandende, vurige kolen; ze zagen eruit als fakkels. Er ging vuur heen en weer tussen de wezens, een gloeiend vuur, en er kwam bliksem uit het vuur. 14 En zo flitsten de wezens heen en weer, als bliksemstralen. 22 En boven de hoofden van de wezens was een soort koepel, glinsterend als ijs, angstwekkend-deze koepel strekte zich hoog boven hun hoofden uit. Ezechiel 10, 12.14 12 De lichamen van de cherubs, hun rug, handen en vleugels, en ook de wielen, waren helemaal bezet met ogen; dit gold voor de vier cherubs en voor de wielen. 14 Iedere cherub had vier gezichten: bij de eerste was het gezicht van een cherub te zien en bij de tweede dat van een mens, bij de derde de muil van een leeuw en bij de vierde de bek van een adelaar. Openbaring 4, 5-8 5 Van de troon gingen bliksemschichten uit en donderslagen en groot geraas. Voor de troon brandden zeven vurige fakkels; dat zijn de zeven geesten van God. 6 Ook lag er voor de troon iets als een zee van glas, van kristal. Midden voor de troon en eromheen waren vier wezens, die van voren en van achteren een en al oog waren. 7 Het eerste wezen zag eruit als een leeuw en het tweede als een jonge stier; het derde had een gezicht als een mens en het vierde leek een vliegende adelaar. 8 ¶ Elk van de vier wezens had zes vleugels, met overal ogen langs de randen en aan de binnenkant. Dag en nacht herhalen ze: ‘Heilig, heilig, heilig is God, de Heer, de Almachtige, die was, die is en die komt.’ Het waren Ireneus van Lyon († 202; feest 28 juni) en Hippolytus van Rome († 235; feest 13 augustus), die bedachten, dat deze vier diersymbolen op de evangelisten toegepast konden worden. Zo werd: Matteüs vereenzelvigd met de gevleugelde mens - naar verluidt, omdat zijn evangelie begint met de menselijke stamboom van Jezus Markus met de gevleugelde leeuw - woestijndier, omdat zijn evangelie begint met Johannes de Doper in de woestijn, en omdat er van Jezus gezegd wordt dat hij in de woestijn verbleef temidden van de wilde dieren Lukas met het gevleugelde rund - een offerdier, dat rijmt op het offer dat Zacharias in de tempel brengt aan het begin van het Lukasevangelie Johannes met de gevleugelde arend of adelaar - omdat in zijn evangelie de woorden een hoge vlucht nemen en hij met scherpe blik Gods geheimen doorziet Abraham Middelhoek (1906 - 1968) Abraham Middelhoek werd geboren 28 februari 1906. Zijn tweelingbroertje Nicolaas stierf. Hij is zelf overleden 25 juli 1968 in Amsterdam. Hij was officier O.N. Hij is gehuwd geweest met Barbera van Wingerden, 26 juni 1930. Zij is overleden 17 november 1959. Zij was onderwijzeres. Abraham heeft zich van huis- en reclameschilder opgewerkt tot ambachtsschoolleraar in Enschede. Hij was leerling van de avondtekenacademie in Rotterdam. Later was hij directeur van de Kunstnijverheidsschool in Enschede. Hij schilderde portretten. Ontwierp kerkramen. Bracht muurschilderingen aan. Was een paddenstoelenkenner en bestudeerde micro-organismen. Hij stierf aan oogkanker. Hij was voor de tweede maal gehuwd (23-3-1961) met Ute Bärbel Diestelhorst, geboren 31-7-1940 te Recklinghausen. Op een website van de familie Middelhoek zijn nog andere glas-in-lood-creaties van Abraham Middelhoek te zien.
terug